PHÒNG TRỊ BỆNH GAN TỤY CẤP TRÊN TÔM THẺ CHÂN TRẮNG
PHÒNG TRỊ BỆNH GAN TỤY CẤP TRÊN TÔM THẺ CHÂN TRẮNG
1. NHỮNG THIỆT HẠI DO BỆNH HOẠI TỬ GAN TỤY GÂY RA
Bệnh hoại tử gan tụy cấp, hay còn gọi là bệnh chết sớm (EMS), là bệnh xảy ra phổ biến ở tất cả các khu vực nuôi tôm thẻ chân trắng. Bệnh bắt đầu từ những năm 2011 ở Việt Nam.
Khi ao tôm nhiễm bệnh nếu không có biện pháp xử lý kịp thời thì tỷ lệ chết có thể lên đến 70-80% thậm chí 100% trong thời gian 3-4 ngày.
2. MÙA VỤ THƯỜNG XẢY RA
Bệnh thường xảy ra vào mùa nắng nóng, khi nhiệt độ nước tăng cao trên 290C và kéo dài trong thời gian nhiều ngày.
Đặc biệt nhất bệnh hay xảy ra các ao nuôi có lượng thức ăn tăng đột biến trong thời gian 2-3 ngày. Điều này đặc biệt quan trọng do vào mùa nắng tôm ăn thức ăn rất nhanh, vì tôm thẻ là loài rất phàm ăn, nếu người nuôi tôm không kiểm soát được thức ăn thì dễ dẫn đến tình trạng gan tôm bị quá tải do lượng enzyme tiết ra quá nhiều làm hủy hoại gan tôm.
Bệnh có thể xảy ra từ 10 ngày tuổi cho đến 40 ngày tuổi, một số ao muộn hơn đến 60 ngày tuổi vẫn còn bị bệnh này, tuy nhiên bệnh thường phổ biến nhất là tháng nuôi đầu tiên. Đặc biệt là trong 20 ngày đầu nuôi tôm, người nuôi cần quan sát kỹ mỗi ngày, do lúc này tôm còn nhỏ, gan rất khó nhìn thấy, nhất là các ao đất, hoặc ao lót bạt ngoài trời
3. DẤU HIỆU BỆNH LÝ
Lưu ý rằng gan tôm rất nhạy cảm với môi trường, màu sắc của gan tôm thể hiện rất rõ sức khỏe của tôm, khi tôm ăn không được hoặc chỉ cần môi trường thay đổi theo hướng bất lợi như oxi thấp, khí độc cao, kiềm thấp trong khoảng 3 giờ, lập tức làm cho màu sắc gan tôm nhợt nhạt
Bình thường gan tôm có màu nâu hoặc nâu đen, khi tôm bị nhiễm bệnh hay môi trường bất lợi thì gan chuyển sang màu nhợt nhạt, có khi vàng hoặc tệ hơn là xanh
Một số ao có biểu hiện sung gan, kích thước gan phình to, giáp đầu ngực hở ra nhiều hơn, nếu nặng hơn nữa là tôm bị vỡ gan khi ta kéo nhá lên để kiểm tra tôm
Một số ao tôm có biểu hiện tôm nhảy phóng lên khỏi mặt ao và thường phía sau các cánh quạt, những con này thường vỡ gan và chết
Một số ao tôm có biểu hiện gan teo lại, bề ngoài gan có lớp màng màu trắng, lưu ý rằng lớp màng trắng càng phủ nhiều trên bề mặt gan tôm thì chứng tỏ chức năng gan càng bị suy yếu
Lúc này kiểm tra môi trường có thể biến đổi bất lợi như khí độc tăng cao, oxi, kiềm thấp, pH thấp…
4. NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH
Nên nhớ rằng tất cả các bệnh trên tôm đều do xuất phát từ điều kiện môi trường ao nuôi kém, làm tôm suy giảm sức đề kháng và mầm bệnh xâm nhập. Bệnh hoại tử gan tụy cũng không ngoại lệ.
Vi khuẩn V.parahaemolitycus là nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh này, đây là loại vi khuẩn Gram (-), chúng lây qua đường tiêu hóa khi tôm ăn thức ăn hoặc xác tôm chết. Vi khuẩn tiết ra độc tố làm phá hủy bộ phận gan tụy của tôm.
Nếu tôm khỏe mạnh chúng có thể tự thải loại vi khuẩn trong vòng 72 giờ, nhưng nếu cơ thể tôm suy yếu vi khuẩn có thể tồn tại 7-10 ngày
Nó liên quan mật thiết đến chất lượng con giống, điều kiện môi trường suy giảm cũng như sức đề kháng của tôm yếu.
5. PHÒNG TRỊ BỆNH
Các khâu vệ sinh ao nuôi vẫn tiến hành bình thường như trước đây, quy trình lấy nước sát trùng ao…Xin tham khảo quy trình áp dụng sản phẩm Huỳnh Trâm Aquaculture cho tôm thẻ chân trắng
Ở đây chúng ta sẽ bàn riêng về vấn đề phòng bệnh EMS, nhưng lưu ý rằng để phòng bệnh hiệu quả nhất thì việc áp dụng tổng hợp nhiều biện pháp là cần thiết.
Thảo dược gan Liv-Detox bắt đầu áp dụng từ ngày đầu tiên thả tôm và theo quy trình bên dưới:
Qui trình tạt Liv-Detox vào ao nuôi:
Ngày |
Thả tôm |
Ngày 6 |
Ngày 13 |
Ngày 20 |
Ngày 27 |
Ngày 34 |
Ngày 41 |
Liều dùng định kỳ |
1 lít/2000 m3
|
||||||
Trường hợp gan xấu |
1 lít/1000 m3, lập lại liều 2 trong trường hợp cần thiết cách nhau 1 ngày |
Qui trình trộn cho ăn:
Sản phẩm |
Công dụng |
Liều dùng |
Thảo dược phòng trị bệnh gan |
5 ml/kg, ngày 2 lần trong suốt vụ nuôi Khi gan xấu: 10-15 ml/kg, ngày 4 cử, liên tục 7 ngày |
|
Nấm men, nong to đường ruột, cân bằng lợi khuẩn, tiêu hóa thức ăn, phòng các bệnh đường ruột |
5g/kg thức ăn, ngày 2 lần Gan, ruột xấu: 10g/kg 2 cử/ngày, liên tục 7 ngày |
|
Bổ sung khoáng, giúp tôm cứng vỏ, chắc thịt, tăng sức đề kháng |
5-10 ml/kg (tùy theo tình trạng sức khỏe vỏ tôm) ngày 2 cử trong suốt vụ nuôi, |
Lưu ý: Mỗi ao nuôi và mỗi vùng nuôi sẽ có những đặc điểm riêng biệt, do đó người nuôi tôm cần điều chỉnh quy trình cho hợp lý với ao nuôi của mình, hoặc liên hệ trực tiếp bộ phận kỹ thuật công ty để được tư vấn tốt hơn
Kỹ sư: Trần Văn Huỳnh
Phòng Kỹ thuật công ty TNHH XNK SX TM DV Huỳnh Trâm Aquaculture